OBEZİTE NEDİR?

OBEZİTE NEDİR?

Obezite; Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından, sağlığı bozacak şekilde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanır. Günlük alınan enerjinin harcanan enerjiden fazla olması durumunda fazla enerji yağ olarak depolanır, bu durum sağlık sorunlarına sebebiyet verir.

Obezite günümüz sanayi toplumunda hızla büyüyen bir hastalıktır. Obezite cerrahisi ile obeziteden kurtulmak mümkündür. DSÖ sınıflamasına göre BMI (beden kitle indeksi) kg/m2

  • 18,5 altında ise az kilolu
  • 18,5-24,9 normal kilolu
  • 25,0-29,9 fazla kilolu
  • 30,0-39,9 OBEZ
  • 40,0’ın üzeri MORBİD OBEZ
  • 50 ve üzeri SÜPER MORBİD OBEZ

 

VÜCUT KİTLE İNDEKSİ (VKİ) HESAPLAMA

Vücut yağ oranı obezitenin metabolik yan etkileri ile ilişkili olup VKİ’ne ek olarak bel çevresi de ölçülmelidir.

Kadında: 88 cm, Erkekte: 102 cm’den fazla ise bu durum kalp ve damar hastalık riski ile doğrudan ilişkilidir.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre obezite oranı 2008 yılında %15,2 iken 2014 yılında %31,1 oranında artış göstererek %19,9’a ulaşmıştır. Artış oranı kadınlarda %32,3 erkeklerde ise %24’dür.

Obezite önlenebilir ölüm sebeplerinin en önemlilerindendir. Obezite cerrahisi ile kurtulmak mümkündür.

Obez bireyler hem sayı, hemde boyut olarak fazla yağ hücresine sahiptir.

Erkek bireyler daha çok merkezi, kadınlar periferal (çevresel) yağ dağılımına yatkındır. Merkezi dağılım metabolik sendrom, hipertansiyon ve diyabet gibi hastalıklarla ilişkilidir .

 

OBEZİTE NEDENLERİ NELERDİR?

  • Genetik faktörler
  • Metabolik bozukluklar
  • Çevresel faktörler
  • Psikolojik nedenler
  • Sosyo-ekonomik durum
  • Kültürel faktörler
  • Aktif hayat tarzının olmayışı

Şiddetli obezite ile mücadele eden hastalar için hastalığın en zor tarafı sosyal damgalanma konusunda toplumun geri kalanının uyguladığı ayrımcılıkla yüzleşmektir. 

Toplu taşımada yaşanan sıkıntılar, uçak ve otobüs koltukları gibi, uygun bedende elbise bulmakta yaşanan sıkıntılar, araç kabinlerinin boyutları sosyal alanda yaşanan problemler açısından örnekler olarak gösterilebilir. 

Halkın çoğunluğu maalesef obez bireyleri uyuşuk, hantal ve öz bakımı yetersiz bireyler olarak görmektedir. Bu sebeple depresyon gibi psikolojik sorunlar obez ve morbid obez bireylerde tahminlerin üzerinde yüksek bir sıklıkta görülmektedir.

 

OBEZİTE KAYNAKLI HASTALIKLAR

  • Hipertansiyon
  • Tip 2 diyabet
  • Obstrüktif uyku apnesi
  • Gastroözefageal reflü hastalığı
  • Kolelitiazis
  • Hiperlipidemi
  • Hiperkolesterolemi
  • KOAH
  • Hipoventilasyon sendromu
  • Dejeneratif eklem hastalığı
  • Fatal kardiyak aritmiler
  • Migren baş ağrısı
  • Bel ağrısı
  • Venöz staz ülserleri
  • Derin ven trombozu
  • Stres üriner inkontinansı
  • İnfertilite (kısırlık)
  • Dismenore (ağrılı adet)
  • Kanser riskinde artış (rahim, meme, kolon, prostat..)

Yeterince kilo verip obeziteden kurtulmak ve bu kilo kaybını korumak için diyet ve egzersiz yapan morbid obez hastalarda başarı oranı %2’tür.

Obezite için bariatrik ve metabolik cerrahi etkili tek tedavi yöntemidir.

Amerikan Kalp Derneği (AHA) ve Amerikan Diyabet Derneği (ADA) bariatrik ve metabolik cerrahiyle Tip 2 diyabet, hipertansiyon, eklem hastalıkları, KOAH, uyku apnesi, kalp-damar hastalıklarıyla ilişkili hastalıklar ve diğer tüm nedenlere bağlı ölümlerin azaldığını bildirmişlerdir.

 

LAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ (TÜP MİDE) AMELİYATI

Obezitenin tedavisinde kullanılan mide küçültme ameliyatıdır. Kısıtlayıcı bir girişimdir. Midenin yaklaşık %80’i çıkarılır. Midenin fundus kısmından açlık hormonu olan Ghrelin hormonu salgılanır. Hastalarda sleeve gastrektomi ameliyatı ile çıkarılan mide fundusu ile birlikte ghrelin hormonu miktarı düşmekte ve hastalar daha az açlık hissetmektedir.

Tüp mide ameliyatı yapılan hastalar ilk 1 yıllık dönem zarfında fazla kiloların önemli bir kısmını vermektedir. İlk 1 yıllık dönemde fazla kilolarında % 80-85’lik azalma hedeflenmektedir.

 

GASTRİK BYPASS (ROUX-EN-Y GASTRİK BYPASS & MİNİ GASTRİC BYPASS)

Gastrik bypass ameliyatlarında küçük bir mide bölümü hazırlanmaktadır. İnce bağırsaklarla küçük mide arasında yeni bir bağlantı yolu oluşturulmaktadır. Böylece hem mide küçültülmekte hem de bağırsakların bir bölümü devre dışı bırakılarak, tüketilen gıdaların emilmeden atılması hedeflenmektedir. 

 

TRANSİT-BİPARTİSYON AMELİYATI

Önce sleeve gastrektomi ameliyatı yapılır. İnce bağırsak ile tüp mide arasında yeni bir geçiş yolu oluşturulur. Hastalar 1 yıllık süre sonunda fazla kilolarının %80-85’ini kaybederler. Transit-bipartisyon sonrası GLP-1 düzeyleri ( insülin kullanımını arttırır) anlamlı olarak artmaktadır ve hastalarda 5 yıllık süre sonunda diyabet kontrolü %80 düzeyindedir. 

Metabolik cerrahi sonrası hem ince bağırsağın son bölümünden salıverilen GLP-1 hormonlarıyla insülinin etkinliği artırılmakta, hem de mide içi basınç düşürülerek, uzun vadede mide genişlemesi ve yeniden kilo alma sorunu ortadan kalkmaktadır.

 

CERRAHİ İÇİN TEDAVİYE UYGUN ADAYLAR

  • Vücut kitle endeksi > 40 kg/m2 hastalar
  • Vücut kitle endeksi 35-40 kg/m2 ve ek hastalıkları bulunan kişiler
  • Yaşam tarzı değişikliği, diyet ve spor veya medikal tedaviyle sonuç alamamış kişiler.

 


 

Obezite Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

 

  • Obezite kısaca ne demek?

Obezite, vücut kütlesinin boy uzunluğuna göre çok daha fazla olması olarak belirtilebilir.

  • Obez kaç kilo olur?

Vücut Kitle Endeksine göre; 18,50- 24,99 arasında olanlar normal kiloda, 25 ve üzerinde olanlar Aşırı kilolu, 30 – 34,99 arasında olanlar 1. Derece obezdir.

  • Obezite nedir ve nasıl oluşur?

Obezite, kişinin tüketebildiğinden fazla kalori almasının sonucunda vücutta normalden fazla yağ depolanmasıdır. Morbid obezite ise ölümcül hastalıklar yaratarak hayatı kısaltan düzeydeki “hastalıklı” şişmanlık ve vücut kitle indeksinin 40'ın üstünde olması olarak tanımlanıyor.

  • Obezite nasıl engellenir?

Daha aktif yaşam tarzı, diyet ve dengeli beslenme alışkanlıkları ile yeni bir düzen sağlanması, obeziteyi engelleyen en önemli faktörlerdir.

  • Obezite zararları nelerdir?

Tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve kanser gibi ciddi bir çok hastalığın en temel risk faktörü arasındadır.