Aşağıdaki panel üzerinden sitemizdeki çerez kullanım tercihlerinizi belirleyebilirsiniz. Topladığımız bilgiler ve bunların nasıl paylaşıldığı hakkında daha fazla bilgi için Çerez Politikası.
EKLEM AĞRISININ NEDENLERİ VE TEDAVİLERİ
Güncelleme: 10.02.2022 -
Editör
Çevrenizde eklem ağrıları probleminden yakınan kişilere mutlaka rastlamışsınızdır. Ya da bu problemi direkt kendiniz yaşıyor olabilirsiniz.
Eklem ağrısının kişilerin hayatını ne kadar etkilediğini ancak bu problemi bizzat yaşadığınız zaman anlayabilirsiniz. Sadece yaşayan için değil aynı zamanda hastanın yakınları için de sıkıntılı bir durumdur. Hem kişinin hem de çevresinin üretkenliklerini, psikolojik durumlarını, olaylara bakışlarını etkileyecek ölçüde yaşam kalitesini bozan büyük bir sağlık sorunudur. Hareket özgürlüğünü engeller, günlük işlerinizi yapmaktan alıkoyarak, yakınlarınıza sergilediğiniz tavırları dahi etkiler.
Eklemler, hareketi kolaylaştırmak amacıyla kemikleri birleştiren, onları destekleyen dokulardır. Halk arasında sıklıkla kemiklerin ağrıdığı düşünülse de, aslında çoğunlukla ağrıyan kemikler arasındaki yumuşak dokulardır.
Yumuşak dokular inflame olduğunda yani iltihaplandığında ağrı hissedilir ve eklem hareketleri kısıtlanır. İltihap, mikrobik bir iltihap değildir, vücudun iyileşmeye çalışma çabasıdır. Otoimmün denilen rahatsızlıklardan kaynaklanabilir ve yetersiz beslenme ile alevlenir.
Eklem Ağrısının Sık Görüldüğü Yerler ve Eklem Ağrısının Nedenleri
Eklem ağrısı boyun, bel, çene, omuz, dirsek, el ve ayaklar, bilekler, kalçalar, dizlerde olabilir.
- Kötü postür: Yanlış oturma, uzun süre aralıksız oturma gibi alışkanlıklardan veya yanlış güçlendirme egzersizlerinden kaynaklanabilir.
- İltihaba Neden Olan Hastalıklar: Kireçleme, romatoid artrit gibi hastalıklar.
- Spor ve Ağır Kaldırma: Yapılan spor tipine göre eklemlere ve vücuda binen yüklerde değişmektedir. Örneğin kayakta dizlere aşırı yüklenme olur. Fitness veya vücut geliştirmede yapılan yanlış ve aşırı yüklenmeler farklı vücut bölgelerinde ağrıya sebep olabilir.
- Kilo: Özellikle bel, kalça, diz ve ayak eklemlerinde aşırı yüke bağlı yıpranma nedenidir. Yıpranan eklemler ağrı ve acıya neden olur.
- Hareketsizlik ve Hareketsiz Yaşam Biçimi: Uzun süre hareketsizlik durumunda kaslar ve bağlar zayıfladığı için eklemlere binen yük artar. Sakatlanma, düşme gibi durumlar sıklaşabilir. Aynı zamanda hareketsiz yaşam biçiminde ağrı algısı da değişmektedir.
- Yaşlanma: Doğal yaşlanma süreci eklemlerde başlıca ağrı sebebidir. Yaşla yeterli kollajen sentezlenemez ve kıkırdak desteği azalır. Eklemlerin zamanla yıpranması belirgin ağrı ve acıya neden olur.
Eklem Ağrısında Tedaviler Nelerdir ?
Tedavide ilk basamak hastanın eğitimidir. Hasta öncelikle hastalığı konusunda bilinçlendirilmelidir. Ağır egzersizlerden ve zedelenmiş eklemin aşırı kullanılmasından sakınılmalıdır. Kilo verilmesi ile aşırı yük taşıyan eklemlerde şikayetler azalır. Ağrılı dönemlerde hastaya istirahat önerilir.
- Düzenli egzersiz: Eklemi çevreleyen kaslar güçlendirilir. Böylece ekleme binen yükün azaltılması sağlanmış olur. Ancak uygulanacak egzersiz programının mutlaka hekiminiz tarafından düzenlenmesi gerekir.
- Fizik tedavi uygulamaları: Doktorunuzun önerisiyle etkilenen ekleme sıcak ya da soğuk uygulamaları, ağrı kesici akım tedavileri ve derin ısıtıcı tedaviler uygulanabilir.
Nedenlerini saydığımız eklem ağrısını hastalar kendi başlarına hemen çözmek isterler. Doğal olarak ağrı kesicileri kullanmaya başlarlar ancak ağrı kesicilerin mide, böbrek, karaciğer, bağırsaklar ve kalp üzerine ciddi yan etkileri söz konusudur.
Eklem ağrılarında rahatsızlığa göre değişmekle beraber ağrı kesiciler ve hastalık düzenleyici ilaçlar çeşit çeşittir. Bunlar arasında;
- Kortizon Olmayan Anti-İnflamatuar İlaçlar(NSAID): Reçetesiz alınan, dünyada neredeyse her evde bulunabilen ilaçlardır. Kısa sürede etki ederler ancak etkileri kalıcı değildir ve hastalığı durdurmazlar. Mide de ağrı, ülser, kanama yapabilirler. Karaciğer, böbrek ve kalp üzerine yan etkileri bulunur.
- Opioid Analjezikler: Ağrı kontrolü amacıyla kullanılırlar. İncinmelerde, ameliyat sonrası ağrılarda ve romatizmada kullanılırlar. NSAID grubu denilen ağrı kesici ilaçlara yanıtsız durumlarda kullanılır.
- Kortizonlar: Vücut kortizolünü taklit eden hızlı etkili ilaçlardır. İnflamasyon denilen iltihabi süreci azaltır ve Romatoid artrit gibi otoimmün eklem romatizmasında kullanılırlar. Kemik erimesi, yüksek tansiyon, göz tansiyonu, şeker yükselmesi, enfeksiyonlara yatkınlık ve nadiren kıkırdak çürümesi (avasküler nekroz) gibi yan etkileri vardır.
- Hastalık Düzenleyici İlaçlar: Hastalığa sebep olan etmenleri düzenleyen ilaçlardır. Otoimmün denilen sedef romatizması, lupus, inflamatuar bağırsak hastalıkları, romatoid artrit gibi çeşitli rahatsızlıklarda kullanılırlar.
Bunların dışında dolaylı yoldan analjezi sağlayan iskelet kası gevşeticileri, antidepresan ilaçlar, antipsikotik ilaçlar ve kronik ağrının durumuna göre kullanılan antikonvülzan ilaçlar da vardır.
Oysa ilaçların dışında kişinin rahatsızlığına göre değişmekle birlikte son dönemde gelişmeleri takiben eklem ağrısına iyi gelen çeşitli doğal tedaviler de bulunuyor;
1-Kök Hücre Tedavisi
Sadece rahatsızlığınızı kontrol etmekle kalmaz aynı zamanda hastalık bulgularını geri çevirebilir. Bel, boyun ağrısında, romatizmada, kireçlemede ve benzer eklem sorunlarında kullanılır. En önemli özelliği kolay uygulanabilen, yan etkisiz bir yöntem olmasıdır.
Sıklıkla 1-3 saat içinde tamamlanır.
Kemik iliği veya yağ dokudan alınan örnekler santrifüj cihazı ile ayrıştırılır. Elde edilen serum kök hücre ve büyüme faktörlerinden zengindir. Büyüme faktörleri daha fazla kök hücre çeker ve çoğalmayı uyarır. Kök hücre uygulaması sonrası yeni kıkırdak oluştuğu ve diğer dokuların iyileştiği çalışmalarla gösterilmiştir. Kök hücre tedavisi aynı zamanda organ yetmezlikleri, şeker hastalığı, Parkinson, MS, travmatik beyin zedelenmesi, omurilik yaralanması gibi birçok rahatsızlıkta da kullanılmaktadır.
2-Besinler ve Egzersiz
Hepinizin bildiği gibi bazı davranış alışkanlıklarını günlük yaşamımıza entegre etmek, fiziksel sağlığımıza pozitif yönde etki eder. Bu basit ve pratik önlemler bilimsel çalışmalarla desteklenmiştir. Egzersiz yukarda değinilmiştir. Fizik tedavi hekimleri tarafından da sıkça önerilmektedir. Böylece sıkıntı veren eklem sorunlarıyla başa çıkılabilir.
Eklem ağrısı, sıklıkla bağ dokuların kronik iltihaba bağlı bozulmasıyla ortaya çıkar. Kronik iltihaptan kaçınmak amacıyla anti-inflamatuar dediğimiz iltihap önleyici besinler tüketilmelidir. Almanız gereken bazı besinler;
- Yeşil Yapraklı Sebzeler : Ispanak, lahana, karalahana, karnıbahar
- Kabuklu Besinler : Badem, ceviz önemli yağ asitleri içeren hücresel düzeyde inflamasyonla savaşan besinlerdendir.
- Yağlı Balıklar : Somon, Orkinos, Sardalya, Ton balığı omega-3 yağ asitleri açısından zengindirler. Omega 3/Omega 6 dengesi inflamasyonda bozulur, bu nedenle Omega 3’ten zengin besinler inflamasyonla savaşır.
- Taze Meyveler : Portakal, mandalina, çilek, böğürtlen gibi meyveler anti-oksidanlar açısından oldukça zengindirler. Bağ dokuların bozulmasını ve inflamasyonu önlerler.
- Zeytin Yağı : İçerdiği fenolik bileşikler ile güçlü anti-inflamatuvar etkisi vardır.
- Domates : Zarının hemen altında Likopen içerir. Güçlü bir anti-oksidandır ve kansere karşı etkileri kanıtlanmıştır.
Ayrıca inflamasyonu arttırıcı besinlerden kaçınmak gerekir. Örneğin rafta satılan, işlenmiş her türlü ürün çeşitli koruyucu ve ek maddeler içermeleri nedeniyle inflamasyona katkı sağlarlar.
Bunlar arasında;
- Asitli içecekler,
- Şeker,
- Fast food tarzı pizza, patates kızartmaları,
- Hamburger gibi hazır kırmızı etler,
- Margarin
- Gluten içeren unlu tahıl ürünleri (ekmek, makarna, pasta vb.) gibi bir çok ürün sayılabilir.
3-Doğal Destek Ürünleri
En fazla önerilen ürünler;
• Glukozamin : Aslında vücutta sentezlenen kimyasal bir üründür. Yaşla beraber sentezi azalır. Eklem kireçlemelerinde etkinliği olduğu bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir.
• D Vitamini ve Kalsiyum : Vitamin D bağırsaklardan kalsiyum emilimini düzenleyerek kalsiyum ve fosfor dengesine etki eder. Kalsiyum eksikliğinde eklem ve kas ağrıları görülür.
• Omega 3 Yağ Asitleri : Maalesef sentezleyemediğimiz bir yağ asididir. Hücresel düzeyde inflamasyona etki eder. Romatoid artrit ve eklem kireçlemesinde etkili olduğu yönünde çalışmalar vardır.
• Proteolitik Enzimler : Vücudumuzda biyolojik fonksiyonları düzenleyen 50.000 üzerinde enzim bulunur. Aynı zamanda bağışıklık ve inflamasyonda önemli rol oynarlar. Proteolitik enzimlerin ağrı kesicilerden daha etkili olduğu yönünde çalışmalar bulunmaktadır.
• Bitkisel Ürünler : Adaptojenik bitkiler yüzlerce yıldır tüm kültürlerde kullanılmaktadır. Fiziksel, zihinsel ve çevresel strese karşı dayanıklılığı arttıran ürünlerdir. Eklem ağrısına ve inflamasyona etki eden bitkisel takviyeler arasında; Zerdeçal, şeytan pençesi, ısırgan otu, meyan kökü, ashwaganda, kedi pençesi, bromelain, arnica, kırmızı biber, söğüt kabuğu sayılabilir.
• Esansiyel Yağlar : Nane ve okaliptüs yağı ekleme uygulandığında ağrı ve inflamasyon azalır. Doğrudan deriden emilerek etki ettiği yönünde çalışmalar vardır. Banyoda epsom tuzları ile birlikte kullanıldıklarında kaslar gevşer, ağrı ve inflamasyon azalır.
4-Kilo Verme
Fazla kilo, birçok sebeple ağrıya neden olur. Aşırı yağ dokusu kasları zorlar, eklemleri yıpratır. Metabolik olarak oksidasyon denilen hücre paslanma süreci hızlanır, vücudun stres yükü artar. Düşme riski ve buna bağlı sorunlar gelişebilir. Eğer kemik erimeniz varsa kırık ve sakatlanma olabilir. Aşırı kilo alımında beslenmenin etkisi %70, egzersizin etkisi %30’dur.
Diyetinizi tamamen değiştiremiyorsanız öncelikli olarak inflamasyona neden olan gıdalardan kaçınabilirsiniz. Çay ve kahveden şekeri çıkararak başlayabilirsiniz. Uzun vade de iyileşmeye etki eden sebze ve meyveleri aşırı olmamak kaydıyla tüketebilirsiniz.
5-Yeterli Uyku
Diğer basit ve pratik yöntem uyumak. Yeterli uyku yaşa göre değişmekle birlikte 7-8 saattir. Aynı zamanda uyku bölünmemeli ve kaliteli olmalıdır. Uyku rahatsızlıklarında inflamasyonla ilişkili CRP ve IL6 seviyeleri yükselir, kalp rahatsızlığı riski artar. 9 saatten fazla uyku da benzer rahatsızlıklara neden olabilir.
Sonuç
Doğal tedaviler eklem ağrısının çeşitli tiplerinde faydalıdır. Ancak eğer şikayetleriniz 1 haftadan uzun sürer ise mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Rahatsızlığınıza çeşitli durumlar neden oluyor olabilir. Zararı olmayan tedavi alternatiflerinden fizik tedavi ile çözüm bulanabileceği gibi çeşitli diğer alternatif tedavileri profesyonel ağızdan öğrenme imkanı kazanabilirsiniz. Basit egzersizler, sağlıklı diyet ve stres kontrolünü sağlık mensubu tüm çalışanlar gibi fizik tedavi uzman hekimleri olarak birinci ağızdan öneriyoruz. Son olarak dirençli ve kronik eklem ağrılarında ise kök hücre önerdiğimiz etkili ve güvenli bir tedavi yöntemidir. İhtiyaç halinde uzman bir hekimin yapmasında fayda vardır.
İlgili Doktorlar
İlgili Yazılar
Bölümler