Vertigo: Nedir, Neden Olur ve Diğer Hastalıklardan Farkı

Vertigo: Nedir, Neden Olur ve Diğer Hastalıklardan Farkı

Güncelleme: 29.03.2025 - Editör

Vertigo Nedir?

Vertigo, kişinin kendisini veya çevresini dönüyormuş gibi hissetmesine neden olan bir baş dönmesi türüdür. Bu durum, iç kulak problemleri, beyin hastalıkları veya sinir sistemi bozukluklarından kaynaklanabilir. Vertigo, geçici veya kronik olabilir ve kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir.

Vertigonun Nedenleri

Vertigo, farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir:

  1. İç Kulak Problemleri: İç kulak, dengeyi sağlayan en önemli yapıdır. Buradaki hastalıklar vertigoya yol açabilir:

    • Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV): İç kulakta bulunan küçük kristallerin yer değiştirmesi sonucu ani baş dönmesine neden olur.

    • Meniere Hastalığı: İç kulakta sıvı birikimi ve basınç artışıyla ilişkili olup baş dönmesi, işitme kaybı ve kulak çınlamasına yol açar.

    • Vestibüler Nörinit (Vestibüler Nörit): İç kulaktaki denge sinirinin iltihaplanması sonucu ortaya çıkar.

    • Labirentit: İç kulaktaki labirentin enfeksiyonu veya iltihaplanmasıdır.

  2. Beyin ve Sinir Sistemi Problemleri:

    • Migren: Vestibüler migren, baş dönmesine neden olabilir.

    • Multipl Skleroz (MS): Sinir sistemine zarar veren MS hastalığında vertigo görülebilir.

    • Felç (İnme): Beyin damarlarının tıkanması veya kanaması sonucu ortaya çıkabilir.

    • Beyin Tümörleri: Beyindeki bazı tümörler dengeyi etkileyerek vertigoya neden olabilir.

  3. Diğer Nedenler:

    • Travmalar: Kafa travmaları ve sarsıntılar iç kulakta hasara yol açarak vertigoya neden olabilir.

    • İlaç Yan Etkileri: Antidepresanlar, antibiyotikler veya tansiyon ilaçları baş dönmesine neden olabilir.

    • Düşük Kan Basıncı (Hipotansiyon): Beyne yeterli kan gitmemesi nedeniyle baş dönmesi hissedilebilir.

Vertigonun Diğer Baş Dönmesi Türlerinden Farkı

Baş dönmesi her zaman vertigo anlamına gelmez. Vertigo ile diğer baş dönmesi türleri arasındaki farklar şunlardır:

  • Vertigo, kişinin kendisini veya çevresini dönüyor gibi hissettiği bir baş dönmesi türüdür.

  • Orta kulak veya iç kulakla ilgili baş dönmeleri genellikle pozisyon değişikliği ile tetiklenir.

  • Genel baş dönmesi (Dizziness), sersemlik, göz kararması, bayılma hissi gibi durumları içerir ve vertigodan farklıdır.

  • Hipoglisemi, tansiyon düşüklüğü veya susuzluk gibi nedenlerden kaynaklanan baş dönmeleri daha çok genel bir dengesizlik hissine neden olur.

Vertigonun Felçten (İnme) Farkı

Felç (inme) sırasında baş dönmesi yaşanabilir. Ancak felcin diğer belirtileriyle birlikte değerlendirilmesi gerekir:

  • Felçte görülen baş dönmesi genellikle konuşma bozukluğu, yüz felci, kol ve bacakta ani güç kaybı gibi belirtilerle birlikte ortaya çıkar.

  • Vertigoda ise denge kaybı ön planda olur ancak yüz felci veya konuşma bozukluğu nadiren görülür.

  • Felçte çift görme, bilinç bulanıklığı ve ciddi nörolojik kayıplar olabilirken vertigoda genellikle bilinç kaybı görülmez.

Vertigonun Diğer Nörolojik Hastalıklardan Farkı

  • Multipl Skleroz (MS): Vertigo MS’in belirtilerinden biri olabilir ancak MS hastalarında aynı zamanda görme kaybı, güçsüzlük ve konuşma bozukluğu gibi ek bulgular görülür.

  • Migren: Vestibüler migren hastalarında baş ağrısı ile birlikte baş dönmesi de yaşanabilir. Ancak baş ağrısı olmayan vertigo atakları da olabilir.

  • Parkinson Hastalığı: Parkinson hastalarında denge bozukluğu görülebilir ancak bu durum vertigodan çok hareket yavaşlığı ve kas sertliği ile ilişkilidir.

Vertigonun Beyin Tümörü Kaynaklı Dengesizlikten Farkı

Beyin tümörleri de dengesizlik hissine yol açabilir. Ancak vertigo ile beyin tümörüne bağlı denge bozukluğu arasındaki farklar şunlardır:

  • Beyin tümörüne bağlı baş dönmesi genellikle ilerleyici bir seyir gösterir ve zamanla kötüleşir.

  • Vertigo ataklar halinde gelir ve belirli hareketlerle tetiklenebilir.

  • Beyin tümörü olan hastalarda ek olarak baş ağrısı, bilinç bulanıklığı, nöbetler ve görme kaybı gibi belirtiler görülebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (Soru - Cevap Bölümü)

1. Vertigo tehlikeli midir? Vertigonun kendisi genellikle tehlikeli değildir ancak düşme riskini artırabilir. Altta yatan neden önemli olabilir, bu yüzden bir doktora danışılmalıdır.

2. Vertigo nasıl geçer? Sebebe bağlı olarak tedavi değişebilir. BPPV gibi durumlar için Epley manevrası gibi pozisyonel tedaviler uygulanabilir. İç kulak enfeksiyonlarında ilaç tedavisi önerilir.

3. Vertigo evde nasıl tedavi edilir? Tuz tüketimini azaltmak, bol su içmek, ani hareketlerden kaçınmak ve stresten uzak durmak vertigo ataklarını azaltabilir.

4. Vertigo ilaçları nelerdir? Doktor kontrolünde kullanılan antihistaminikler, antiemetikler ve vestibüler baskılayıcılar vertigo tedavisinde kullanılabilir.

5. Vertigo tamamen iyileşir mi? Sebebe bağlı olarak iyileşme mümkündür. BPPV gibi durumlar tamamen düzelebilirken Meniere hastalığı gibi kronik rahatsızlıklar kontrol altına alınabilir.

6. Vertigo ile felç arasındaki farkı nasıl anlarım? Felçte baş dönmesi ile birlikte yüz felci, konuşma bozukluğu ve kol-bacak güçsüzlüğü olabilir. Bu belirtiler varsa acilen doktora başvurulmalıdır.

7. Vertigo kimlerde daha sık görülür? İleri yaş, iç kulak hastalıkları, migren, stres ve belirli ilaçları kullanan kişilerde daha sık görülebilir.

Bu makalede vertigonun nedenleri, diğer hastalıklardan farkları ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgi verdik. Eğer sürekli baş dönmesi yaşıyorsanız, bir uzmana danışarak altta yatan nedeni belirlemeniz önemlidir.