ÇOCUĞUMUN KALP HASTALIĞI OLABİLİR Mİ?

Çocuklarda Kalp Hastalığı Olabilir Mi?

  • Kalp hastalıkları genellikle ileri yaş hastalığı olarak bilinse de, çocuk ve gençlerde azımsanmayacak kadar fazla görülüyor.
  • Kalp hastalığı şüphesi olan çocukların ebeveynleri tarafından iyi gözlenmeli çünkü bu çocukların kalp hastalıklarının erken teşhisi hayati önem arz etmektedir.

 

Çocuklarda Kalp Hastalığındaki Belirtiler

  • Emerken çabuk yorulma ve emerken fazla terleme
  • Hızlı ve zorlu nefes alıp verme
  • Morarma
  • Kalp atışının aşırı hızlı, aşırı yavaş veya düzensiz olması
  • Hekim tarafından kalpte üfürüm duyulması
  • Göğüs ağrısı
  • Çarpıntı
  • Bayılma
  • Büyüme gelişme geriliği
  • Efor ve günlük aktiviteler esnasında çabuk yorulma
  • Aşırı halsizlik
  • Eklem ağrısı ve eklemlerde şişlik

 

Çocuğunuz Bu Belirtilere Sahipse Yapılması Gerekenler

  • Bu belirtilere sahip olan çocuklar mutlaka çocuk kardiyolojisine götürülüp ayrıntılı muayeneleri yapılmalı.
  • Bu hastalara elektrokardiyografi (EKG) çekilmeli, ekokardiyografi (EKO) yapılmalı, duruma göre efor testi, ritim holter ve bazı kan testleri yapılarak kalp hastalığın olup olmadığı tespit edilmelidir.
  • Erken tanı hayat kurtarır.

 

Çocuklarda Kalp Üfürümü Kalp Hastalıkların Bir Belirtisi Olabilir Mi?

  • Üfürüm doktorun kalbi steteskop ile dinlerken fark ettiği, kalbin olağan sesi arasında var olan ve üflemeyi andıran seslerden kaynaklanan bir rahatsızlıktır.
  • Masum ve patolojik (kalp hastalığı göstergesi) üfürüm olmak üzere iki tipi vardır. Masum üfürümde duyulan ses hafif şiddettedir. Bunun sebebi çocuklarda göğüs duvarının yetişkinlere göre daha ince olmasıdır.
  • Çocuk büyüdükçe bu duvar kalınlaşır ve üfürüm sesi duyulmaz olur. Hastalık göstergesi olan üfürüm ise kalpte bulunan deliklerden, kalp damarlarında olan darlıklar, kalp kapaklarındaki kaçaklardan gibi kalp bozukluklardan kaynaklanır.
  • Kalpte yer alan üfürümün tipi, uzman hekim tarafından fark edilebilir ancak bazen bu ayırımı net yapmak mümkün olmayabilir.
  • Üfürüm duyulması ve masum ile patolojik üfürüm ayrımının net yapılamaması durumunda EKO dediğimiz KALP EKOKARDİYOGRAFİ ile kalbin incelenmesi mutlaka yapılmalıdır.

 

Çocuklarda Morarma Kalp Hastalığının Bir Belirtisidir

  • Çocuklarda morarma bazen doğuştan kalp hastalığın ilk belirtisi olabilir. 
  • Bebeklerde özellikle ağlarken ve emerken oluşan morarma, erken yorulma, nefes darlığı, aşırı terleme gibi şikayetler kalp rahatsızlığının belirtisi olabilir.
  • Daha büyük çocuklarda özellikle dudakların, tırnakların mor olması, nefes darlığı, çabuk yorulma, aşırı terleme nefes darlığı şikayetleri kalp hastalığın belirtileri arasındadır.  
  • Bazen bu belirtiler olmadan çocuğun sadece sık sık zatürre ve bronşit olması, kilo almaması da kalp hastalığın öncü belirtileri olabilir. 
  • Bu şikayetleri olan her çocuğun mutlaka kalp hastalıkları açısından kontrol edilmeli, EKG dediğimiz elektrokardiyografisi, kalp ultrasonu olarak bilinen eko dediğimiz kalp ekokardiyografisi çekilmeli.
  • Bazen bu konuda yapılan ufak ihmaller ileride telafi mümkün olmayan problemlere sebebiyet verebilmektedir.

 

Çocuklarda Çarpıntı veya Ritim Bozukluğu Ani Ölüme Sebep Olabilir

  • Çarpıntı kalp atışlarının hızlı olması veya kişi tarafından sert hissedilmesidir. Çocuklarda çarpıntı oldukça sık karşılaşılan bir durumdur.
  • Özellikle ateşli hastalıklar sırasında, heyecan durumunda, kansızlık durumunda kalp atışları normalden daha hızlı olur.
  • Eğer çocukta bu gibi faktörler yok iken aniden kalp atışlarında hızlanma oluyorsa altta ritim problemi olma ihtimali yüksektir.
  • Durup dururken bayılan, dudağında morarması olan, göğüs ağrısı olan ve ailesinde ritim problemi olan çocukların mutlaka çocuk kalp hekimine görüşmelerinde ve kalp check up’ı yaptırmalarında fayda vardır.
  • Bu sebeple çarpıntısı olan her çocuğun mutlaka çocuk kardiyoloji tarafından değerlendirilmesi gerekir.

 

Göğüs Ağrısı Çocuklarda Kalp Hastalığının Bir Göstergesi Olabilir

  • Çocuklarda görülen göğüs ağrılarının nedenlerin bir kısmı kalpten kaynaklanır iken bir kısmı ise kalp dışı nedenlerden kaynaklanmaktadır. 
  • Kalbe ait nedenler çocuklarda göğüs ağrısının en korkutucu nedenidir.
  • Kalbe ait nedenler arasında kalp zarının iltihabı (perikardit), kalp kasının iltihabı (miyokardit), kalbi besleyen damarların spazmı, kalp kasının kalınlaşması (hipertrofik kardiyomiyopati), şah damarı kapağının darlığı (aort darlığı), kalp kapakların çökmesi (mitral valv prolapsusu) ve ritim bozuklukları  gibi hastalıklar sayılabilir. 
  • Özellikler göğüs ağrısı olan çocukta ağrı, sıkıştırıcı tarzda oluyorsa, egzersizle ortaya çıkıyorsa, ağrı göğsün sol tarafına ve kola doğru yayılıyorsa, hastada fenalık ve bayılma hissi, çarpıntı ve  terleme, solukluk gibi şikayetlere sebep oluyorsa özellikle kalbe ait nedenler düşünülmeli ve ağrı ciddiye alınmalıdır.

 

Çocuklarda Göğüs Ağrısı Kalbe Ait Nedene Bağlı İse Ne Yapmalısınız?

  • Çocuklarda göğüs ağrısı nadiren kalbe ait nedene bağlı olarak ortaya çıksa da her vaka mutlaka ciddiye alınmalı ve doktora götürülüp ayrıntılı bir kardiyolojik muayenesi yaptırılmalıdır.
  • Bu hastaların, EKG dediğimiz ELEKTROKARDİYOGRAFİSİ, kalp ultrasonu olarak bilinen  EKO dediğimiz kalp EKOKARDİYOGRAFİSİ çekilmeli gerekirse kan tetkikleri yapılmalı ve ritim problemi şüphesi olanlarında ritim EKG holter kalp ritmi kontrol edilmelidir. Erken tanı hayat kurtarır.

 

Erişkin ve Çocuklarda Göğüs Ağrısının Farkları

  • Erişkinlerde göğüs ağrısı çoğu zaman kalbe ait nedenlerle ortaya çıkarken, çocuklarda ve ergenlerde görülen göğüs ağrılarının nedeni çoğu zaman kalp dışıdır. 
  • Çocuklardaki göğüs ağrısının çoğu kalp dışı nedenlerden kaynaklanıyor olmasına rağmen bu durum genellikle hem aile hem de çocukta şiddetli endişe yaratarak, çocuk ve ailenin hayat kalitesini olumsuz etkileyebiliyor.
  • Çünkü çocuklardaki göğüs ağrısı durumu hemen ani ölüm olasılığını ailelerin aklına getirmektedir.  

 

Çocuklarda Göğüs Ağrısı En Sık Hangi Yaşlarda Görülür?

  • Çocukluk yaş grubunda göğüs ağrısı en sık 11-13 yaşlarda görülür.
  • Daha erken yaşlarda görülen göğüs ağrıları genellikle organik nedenlere bağlıdır. 

 

Çocuklardaki Göğüs Ağrısı Nelerden Kaynaklanır?

  • Yapılan çalışmalarda, çocukluk çağındaki göğüs ağrılarının %95’inin kalp dışı nedenlerden kaynaklandığı, ancak %5 oranında da kalp hastalıklarına bağlı geliştiğini gösteriyor.
  • Göğüs ağrısını kabaca sınıflandıracak olur isek, idiyopatik göğüs ağrısı, kalp dışı göğüs ağrısı nedenleri ve kalp nedenli göğüs ağrısı olarak ayırabiliriz. 

 

İdiyopatik Göğüs Ağrısı

  • Kalp dışı nedenler arasında ilk sırada idiyopatik göğüs ağrıları yer alır.
  • Fizik muayenede hiçbir patoloji yoktur.
  • Ağrı birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir.
  • Ağrı keskin karakterde olup bıçak saplar gibidir.
  • Kısa süre devam eder, egzersizle ilişkisi yoktur.
  • Ataklar şeklinde görülür.
  • Basit ağrı kesiciler kullanılır.

 

Kas ve İskelet Sistemine Bağlı Nedenlerle Çocuklarda Ortaya Çıkan Göğüs Ağrısı

  • Kas ve iskelet sistemine ilişkin nedenlerle de çocuklarda sıklıkla göğüs ağrısı ortaya çıkar.
  • Bu ağrılar egzersiz sonrası ya da yük kaldırma sonrası gelişir.
  • Bazı pozisyonlarla, aktivite ve derin nefes alma ile artar. 
  • Ağrı göğsün tek tarafında ve bastırmakla artıyor ve nefes almakta güçlük oluyorsa kaburga iltihabı düşünülmelidir.
  • “Kayan Kaburga Sendromu” olarak bilinen kaburga  anomalileri de çocuklarda göğüs ağrısı nedenidir.
  • “Göğüste yalancı ağrı sendromu” olarak bilinen klinik tabloda da kalp üzerinde şiddetli ağrı hissedilir.
  • Genellikle ağrı istirahat sırasında hissedilir.
  • Birkaç dakika sürer ve derin solunumla artar.
  • Hasta ağrıyı azaltmak için dik pozisyonda oturmayı yeğler.

 

Gastrointestinal Sisteme İlişkin Göğüs Ağrıları

  • Reflü, gastrit, beslenme sorunları gibi Gastrointestinal sisteme ilişkin sorunlar göğüs ağrılarına yol açar.
  • Zatürre, plörezi, astım atakları gibi solunum sistemine ait hastalıklar nedeniyle de göğüs ağrıları oluşabilir.

 

Psikojenik Göğüs Ağrıları

  • Adolesanlarda yaklaşık % 10-20 civarında görülen göğüs ağrıları ise psikojeniktir.
  • Kızlarda daha sık görülür.
  • Göğüs ağrısına baş ağrısı ve karın ağrısı eşlik edebilir.
  • Hiperventilasyon sendromu, panik atak ve depresyon da psikojenik göğüs ağrılarına neden olabilir.
  • Bu hastalarda fizik muayene tamamen normaldir.

 

Kalpteki Sorunla Alakalı Göğüs Ağrısı

  • Kalbe ait nedenler çocuklarda göğüs ağrısının en korkutucu nedeni olmakla birlikte ancak %5 oranında görülür.
  • Kalbe ait nedenler arasında perikardit, miyokardit, koroner arter spazmı, koroner arter anomalileri, hipertrofik kardiyomiyopati, aort darlığı, mitral kapak çökmesi, ritim sorunları, vaskülit, Marfan sendromu gibi bazı kollajen doku hastalıkları, vb sayılabilir.
  • Bu çocuklarda göğüs ağrısının yeri tam tarif edilemiyorsa, ezici tarzda olduğu bildiriliyorsa, özellikle egzersizle ortaya çıkıyorsa, ağrı göğsün sol tarafına ve kola doğru yayılıyorsa, hastada fenalık ve bayılma hissi, çarpıntı ve solunum sıkıntısı, terleme, solukluk gibi şikayetler de varsa kalbe ait nedenler düşünülmelidir.
  • Özellikle çocukta bilinen bir kalp hastalığı veya kalp ameliyatı öyküsü ve/veya ailede koroner kalp hastalığı ve buna bağlı 40 yaştan önce ölüm öyküsü varlığı araştırılmalıdır.

 

Çocuğunuzun Göğüs Ağrısı Var İse Ne Yapmalısınız?

  • Göğüs ağrısı yakınması olan çocuk mutlaka doktora götürülüp fizik muayenesi yaptırılmalıdır.
  • Organik bir hastalığı düşündürmeyen hastalarda ayrıntılı tetkik yapılmasına gerek yoktur.
  • Hastanın ve ailesinin kuşkularının giderilmesi tedavinin esasını oluşturur.
  • Ağrının tekrarlayabileceği konusunda aileye bilgi verilmeli, bu nedenle hasta izlenmelidir.
  • Çocuk doktoru gerekli görürse hastayı çocuk kardiyoloğuna gönderir.
  • Çocuk kardiyoloğu tarafından ayrıntılı bir kardiyolojik muayene yapıldıktan sonra öncelikle elektrokardiyografisi çekilir. Lüzum görülürse ekokardiyografi yapılır.
  • Duruma göre efor testi, ritim holter ve bazı kan testleri yapılarak göğüs ağrısına yol açan gerçek kardiyak neden saptanmaya çalışılır.
  • Neden saptandıktan sonra da acilen nedene yönelik tedavi uygulanır.

 


 

Çocuklarda Kalp Hastalıkları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

 

  • Kalp hastası olduğunu nasıl anlarız?

Genellikle yürüme ve koşma sırasında hızlı soluma ve buna rağmen rahat nefes alamama duygusu (hava açlığı) olarak kendini belli ediyor. Göğüs ağrısı şikayetlerinde olduğu gibi, nefes darlığı da dinlenme halinde gelebiliyor ve bu durum ciddi bir kalp hastalığının habercisi olabiliyor.

  • Çocuğun kalbinde delik olduğunu nasıl anlarız?

Morarma. Emerken güçlük çekme, emerken yorulma ve ara vererek emmeye çalışma. Aşırı terleme. Dudak ve parmaklarda morarma, bebeğin aşırı huzursuzluğu.

  • Çocuklar da kalp krizi olur mu?

İki yaş altındaki çocuklarda daha çok kalple ilgili yapısal bozukluklar karşımıza çıkıyor. Sonraki yaşlarda ritm bozuklukları, kalp kasının zayıfladığı veya kalınlaştığı durumlar ve genetik hastalıklar kalp krizine yol açıyor.

  • Kalbin delik olması tehlikeli midir?

Kalp delikleri akciğerlere normalden fazla kan gitmesine sebep olur. Fazla kan gelmesi akciğerlerin yapısını bozar ve akciğerler gerginleşir. Zamanla pulmoner hipertansiyon ve sağ kalp yetersizliğine neden olabilir.

  • Genç yaşta kalp çarpıntısı nasıl geçer?

Kalp çarpıntısı olduğunda derin nefes alıp sakin bir yerde oturup dinlenin. Çarpıntı hissi devam ediyorsa su içip sakinleşmeye çalışın. Kalp çarpıntısı şikayetiniz devam ederken nefes darlığı, baş dönmesi, göz kararması ve fenalık hissi başladıysa mutlaka bir uzman doktora başvurun.

 


 

Çocuk Hastalıkları Hakkında Daha Fazlasını Öğrenin

Çocuklarda sık görülen birçok hastalık çeşidi vardır. Bu hastalıklar hakkında önceden bilgi sahibi olmak, ebeveyn olarak sizleri daha hazırlıklı tutar. Sizler için bloğumuzda çeşitli çocuk hastalıklarını ele aldık. 

Başlıklara tıklayarak ilgili yazıya ulaşabilirsiniz;

ÇOCUKLARDA ÖKSÜRÜK

Öksürük ailelerin çocukluk çağında en çok şikâyet ettikleri şikayetlerden biridir. Öksürük bir hastalık belirtisi olup insanın solunum sistemi yollarını korumaya yönelik vücudun tepkisidir, reflekstir.

BADEMCİK İLTİHABI NEDİR?

Bademcik iltihabı vakalarının çoğu, soğuk algınlığına veya grip virüsüne (grip) neden olan virüsler gibi viral bir enfeksiyondan kaynaklanır. Bademciklerin korunması, bağışıklık sisteminin işlemesi için oldukça önemlidir.

ÇOCUKLARDA GRİP VE NEZLE (SOĞUK ALGINLIĞI)

Grip ve nezle birbirinden çok farklı hastalıktır. Grip etkeni influenza virüsü iken nezle, soğuk algınlığı nedeni yaklaşık 200 çeşit virüsle oluşmaktadır. Grip ve nezle (soğuk algınlığı) çok karışmaktadır. Özellikle bu iki hastalık arasındaki farkın bilinmesi gerekmektedir.

ATEŞLİ HAVALE

Bebek ve 6 yaşa kadar olan küçük çocuklarımızın bir kısmında, ateşlenme ile birlikte ortaya çıkan ve havale olarak bilinen ateşli nöbetler görülebilmektedir.

ÇOCUKLARDA YÜKSEK ATEŞ

Vücut ısısının normalin üzerine çıkma ateş olarak tanımlanır. Yani vücut ısısını koltuk altı ölçümle 37,2 °C üstü, kulaktan ölçümle 37,8 °C üstü ve rektalden (anüsten) ölçümle 38 °C üstü olarak tanımlanır. 

ÇOCUKLUK ÇAĞI AŞILARI

Aşılamada hedef hastalıklar; sık görülen, ağır veya ölümcül seyreden veya kalıcı hasar bırakma riski olan hastalıklardır. Aşılanan kişi kendisi hasta olmayacağı gibi yakın çevresine hastalığı bulaştırma riski de taşımayacaktır ve onları da dolaylı olarak koruyabilecektir; bu olaya toplumsal bağışıklık (Herd İmmunity) denilmektedir.